Ένα ζήτημα Δημόσιας Υγείας
Το στίγμα στην Ψυχική Υγεία εντάσσεται αποκλειστικά στο πλαίσιο των κοινωνικών συνθηκών και των πολιτικών για το πεδίο ενώ δεν συνδέεται με τις Ψυχικές Διαταραχές καθ’ εαυτές.
Ο στιγματισμός έχει συγκεκριμένη ιστορική διαδρομή και μορφές που ακολουθούν αντίστοιχα την εξέλιξη του ευρύτερου πλέγματος των αντιλήψεων για τη φύση και τα αίτια των ΨΔ καθώς και τις εφαρμοζόμενες πολιτικές για την Ψυχική Υγεία.
Ο στιγματισμός αξιοποιείται πολλαπλά ως μηχανισμός
- ελέγχου των πασχόντων
- διατήρησης των αιτίων που προκαλούν ΨΔ και επιδείνωσής τους
- συσκότισης της ανεπάρκειας των ασκούμενων πολιτικών για την Ψυχική Υγεία
- αξιοποίησης των ΨΔ για την αναπαραγωγή της κυρίαρχης ιδεολογίας σχετικά με τη διαφορετικότητα και την εν τέλει διατήρηση της κρατούσας κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής τάξης.
Η σύγχρονη προσέγγιση του στίγματος συνίσταται στην αναγνώρισή του ως ζητήματος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με αιχμή την επίκληση των αρχών της ανεκτικότητας και της ισονομίας. Με την αντίληψη αυτή εισάγεται εμμέσως και γίνεται επί της αρχής αποδεκτό πλαίσιο διάκρισης μεταξύ ψυχικά «ασθενών» και «υγειών» ενώ δεν υπάρχει ακόμη αντικειμενικός και κοινά αποδεκτός επιστημονικός ορισμός της ψυχικής ασθένειας πέρα από τις εμπειρικές κλινικές περιγραφές των επιμέρους ΨΔ. Είναι χαρακτηριστικές οι έντονες επιστημονικές διχογνωμίες ακόμη και στο στοιχειώδες επίπεδο της ταξινόμησης των ΨΔ.
Παρά την ισχυρή αυτή διάσταση, το στίγμα αποτελεί κύρια ζήτημα Δημόσιας Υγείας που καταλήγει στη συνολική λειτουργία του πολιτικού / οικονομικού συστήματος: αν κάτι εμποδίζει την ολοκληρωμένη παροχή υπηρεσιών υγείας τότε προσβάλλονται στοιχεία του πυρήνα του κράτους όπως αυτό περιγράφεται και νομιμοποιείται στις σύγχρονες αντιλήψεις για την αποδοχή και λειτουργία του.
Η αποτελεσματική καταπολέμηση και εξάλειψη του στιγματισμού μπορεί να προέλθει μόνο από την αναθεώρηση των αντιλήψεων για τις ΨΔ, των σχετικών πρακτικών αποκατάστασης και της διαμόρφωσης μιας σύγχρονης στρατηγικής προσέγγισης του πεδίου της Ψυχικής Υγείας. Το έργο αυτό δεν αντιστοιχεί σε άτομα ή μεμονωμένους φορείς. Η παρούσα δήλωση καταλήγει σε ένα κατάλογο 10 προτάσεων αντιμετώπισης του ζητήματος.
Read or download the full article here